امیدسبزوار

امید سبزوار / به مناسبت برگزاری دومین کنگره ملی سربداران

(قسمت اول)

سریال سربداران که روایتگر دوره ای از تاریخ پرافتخار منطقه سبزوار بزرگ است، اولین سریال تاریخی تلویزیون ایران است که بعد از انقلاب اسلامی و در دوران اوج جنگ تحمیلی عراق علیه ایران ساخته شد. این موضوع اهمیت نهضت سربداران سبزوار را نشان می دهد که به عنوان نماد آزادگی و غیرت ملی ایرانیان شناخته می شود و به همین دلیل در برهه حساس سالهای اول انقلاب و دوران خونین جنگ تحمیلی، ساخت سریالی بر مبنای تاریخ سبزوار، در دستور کار مسئولان صدا و سیمای ایران قرار می گیرد. 

یک نکته جالب دیگر درباره سریال سربداران این است که در روند شکل گیری نمایشنامه و سپس فیلمنامه سربداران دو هنرمند و شخصیت برجسته سبزواری مرحوم دکتر علی شریعتی و استاد محمود دولت آبادی نیز نقش داشته اند. هر چند بعدها فیلمنامه نهایی سریال سربداران توسط هنرمند دیگری به نام کیهان رهگذر نوشته شد.

وبسایت ویکی فقه درباره سریال سربداران نوشته است:

از سربداران به عنوان اولین مجموعه تاریخی تلویزیون بعد از انقلاب اسلامی ایران یاد می‌شود. به گفته کارگردان، سوژه سربداران قبل از انقلاب شکل گرفت و فیلم‌نامه آن با همکاری علی شریعتی و با بهره‌گیری از کتاب نهضت سربداران پطروشفسکی پژوهشگر روسی نوشته شد. از محمود دولت‌آبادی به‌عنوان اولین نویسنده فیلم‌نامه سربداران یاد می‌شود که در سال ۱۳۵۶ش آن را نوشت؛ اما نه قبل از انقلاب اسلامی ایران و نه بعد از آن، اجاز ساخت بر اساس آن داده نشد و دولت‌آبادی آن را در کتاب جمعه چاپ کرد.

نجفی کارگردان این مجموعه، اجرا و بازخورد خوب تئاتر سربداران قبل از انقلاب با بازی رضاکیانیان و میرحسین موسوی در حسینیه ارشاد را دلیل ساخت سربداران به‌عنوان اولین مجموعه پس از انقلاب ذکر ‌می‌کند.

کار پژوهش و نوشتن مجدد فیلم‌نامه جهت ساخت مجموعه تلویزیونی از اواخر سال ۱۳۵۸ش شروع شد. تصویربرداری آن نیز از شهریور ماه ۱۳۶۰ش آغاز و تا ۳ آبان ۱۳۶۲ش ادامه داشت. مجموعه تلویزیونی سربداران از دوشنبه ۲۶ دی سال ۱۳۶۲ش از شبکه یک ایران پخش گردید.

این مجموعه در زمان پخش به یکی از پربیننده‌ترین مجموعه‌های تلویزیونی در ایران تبدیل شد و تکیه‌کلام‌های آن به شکل ضرب‌المثل مورد استفاده مردم قرار گرفت. پخش‌ مجدد آن از شبکه‌های استانی و همچنین شبکه «آی فیلم» نیز با استقبال بالایی روبرو می‌شود. ادامه دارد ...

 

 

 

 

 

 

 

 

 

کارگردان و هنرمند برجسته تئاتر سبزوار از ساخت نمایش آیینی سربداران با 30 هنرمند بازیگر و نوازنده به مناسبت دومین کنگره ملی سربداران در سبزوار خبر داد.

ابوالفضل طبسی که کارگردانی این نمایش را برعهده دارد گفت: این شاید اولین بار باشد که در تئاتر غرب خراسان، نمایشی با 30 بازیگر و نوازنده به روی صحنه می رود. 

وی افزود: در این نمایش آیین های باران خواهی (چولی چغل)، عروسی، اسب چوبی، کشتی، سنگ زنی، علم بندان و نخل گردانی که همگی از آیین های کهن دیار سربداران هستند، در یک خط داستانی واحد در کنار هم قرار می گیرند و به روایت تاریخ و فرهنگ سخت کوشی، غیرتمداری، آزادگی و شجاعت مردم این خطه که زمینه ساز شکل گیری نهضت سربداران شده است، می پردازند.

طبسی همچنین گفت: محور این نمایش جمله معروفی از عطاملک جوینی است که درباره حمله مغولان به ایران گفته است«آمدند و کندند و سوختند و کشتند و بردند و رفتند» و این نشان دهنده نهایت ویرانگری و آسیبی است که هجوم مغولان به سبزوار و اغلب ناطق ایران وارد آورد، اما با همت و غیرت مردم سبزوار و باشتین، سربداران اولین گروهی بودند که سرانجام در مقابل این هجوم وحشیانه قد علم کردند و به سلطه آنان پایان دادند.

وی گفت: از تعداد 30 هنرمندی که در این نمایش به روی صحنه می روند تعدادی بازیگر، تعدادی نقش آفرین و تعداد بازی سازند و چند تن از هنرمندان پیشکسوت موسیقی شهرستان هم حضور دارند که در جشنواره های مختلف درخشیده اند و در این نمایش با هنر موسیقی خود مقام های عرفانی و آیینی را اجرا می کنند.

وی با بیان اینکه در این کار از مشورت های استاد شمس آبادی که کارگردانی هنری بخش آیینی کنگره سربداران را برعهده دارد نیز یاری گرفته است، گفت: برگزاری چنین کنگره و همایش هایی فرصت خوبی است که دوباره به سراغ این گونه میراث ناملموس معنوی و آیین های محلی شهر و دیارمان برویم که از گذشتگانمان به ما رسیده و ما امروز وظیفه حفظ و احیا و انتقال آن ها به نسل های آینده را داریم.

مجله اینترنتی اسرارنامه از سرایش شعر جدیدی توسط علیرضا قزوه شاعر برجسته کشوری درباره سربداران خبر داد که قرار است توسط دفتر شعر و موسیقی سازمان صدا و سیما برای آن نماهنگی تهیه شود و قبل از برپایی کنگره ملی سربداران از شبکه های سیما پخش شود.

به گزارش امید سبزوار علیرضا قزوه که از هنرمندان برجسته کشور در عرصه شعر انقلابی و آیینی است در حال حاضر ریاست دفتر شعر، موسیقی و سرود سازمان صدا و سیما را برعهده دارد و پس از نشستی که به تازگی با ستاد  اجرایی کنگره ملی سربداران داشته است، این سروده جدید را با الهام از قیام سربداران سروده و آن را به موضوعات روز ایران و جهان از جمله وقایع امروز فلسطین ربط داده است.

متن کامل شعر جدید علیرضا قزوه به شرح زیر است:

 عشق جولان می‌دهد در کوچه‌های باشتین

 

در بیان رادمردی‌های مردان بزرگ

می‌توان از سربداران خراسان یاد کرد

با تاسی از دلیری‌های آن آزادگان

می‌توان امروز قدس و غزه را آزاد کرد

 

خصم اگر آتش بیفروزد همین امروز هم

عشق جولان می‌دهد در کوچه‌های باشتین

ایلچی‌های مغول هستند این صهیونیان

در فلسطین قبله‌گاه عاشقان راستین

 

ما دلیران دیار باشتین و بیهقیم

تا قیامت سکه با نام امامان می‌زنیم

سربداران خراسان مرد میدانیم ما

تیغ رویارو به عشق دین و ایمان می‌زنیم

 

ما بسیج باشتینیم و سپاه بیهقیم

تا هنوز آن سرسپاری در سر ما باقی است

ما سیاووشیم و از آتش نمی‌ترسیم  هیچ

قهرمان غیرت بیهق شهید الداغی است

 

تیغ مردان شهادت این زمان در دست ماست

خطبه‌ی پیروزی و فتح است می‌خوانیم ما

از فلسطینیم و از ایران و لبنان و عراق

فاتحان غزه و قدسیم می‌مانیم ما

 

گفتنی است علیرضا قَزوه زاده بهمن ۱۳۴۲، نویسنده و شاعر ایرانی است. قزوه در دی ماه ۱۴۰۰ با حکمی از سوی رئیس سازمان صداوسیما به ریاست دفتر شعر، موسیقی و سرود سازمان صدا و سیما منصوب شد. او از جمله شاعران موسوم به حوزه انقلاب و دفاع مقدس بوده و درون‌مایه‌ی اشعار او بیشتر، مذهبی و اجتماعی است. اشعار قزوه در قالب شعر سپید و غزل منتشر شده‌است  قزوه در دومین دوره جشنواره بین‌المللی شعر فجر در بخش پایداری و انتفاضه، شاعر برگزیده شد وی رئیس مرکز تحقیقات فارسی رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در دهلی نو بود.

 

 

تیم تولید «ویژه برنامه کارنامه» که از مجموعه فعالیت های جانبی کنگره ملی سربداران است، ضمن عیادت از پژوهشگر ارشد میراث فرهنگی غرب خراسان که مدتی در بستر بیماری بود، به ثبت و ضبط دیدگاه های او درباره زمینه های ظهور و بروز سربداران و ارزش های این نهضت تاریخ ساز در سبزوار پرداختند.

محمد عبدالله زاده ثانی در این دیدار گفت: سربداران نه فقط یک قیام، بلکه یک فرهنگ جاری و ساری در میان مردم سبزواربزرگ بوده است که از غیرتمندی، آزادگی و شجاعت آنان سرچشمه گرفته و حتی بعد از انحلال دولت سربداران، این فرهنگ همچنان تا امروز در میان این مردم استمرار یافته است.

این پژوهشگر، ضمن استقبال از برگزاری دومین دوره کنگره سربداران ابراز امیدواری کرد، برگزاری این کنگره بتواند به شناسایی هر چه بیشتر ظرفیت های اصیل میراث فرهنگی و گردشگری ملموس و غیرملموس این منطقه منجر شود.

او با ابراز خرسندی از برگزاری بخش آیینی کنگره سربداران در روستاهای شهرستان داورزن، ضمن ارائه پیشنهاداتی، ابزار امیدواری کرد مردم و مدیران و دست اندکاران فرهنگی غرب خراسان از این فرصت نهایت بهره برداری را داشته باشند و بتوانند به ثبت ملی و جهانی برخی از آثار و آیین ها بپردازند.

گفتنی است محمد عبدالله زاده ثانی که از مدیران، کارشناسان و پژوهشگران دلسوز و پیشکسوت میراث فرهنگی سبزواربزرگ است و مدتی نیز ریاست اداره میراث فرهنگی شهرستان داورزن را برعهده داشت، در ماه های اخیر به دلیل بروز یک بیماری، مدتی بستری شده بود که خوشبختانه اکنون مراحل بهبودی را طی می کند.

دراین بازدید علاوه بر محسن تدینی ثانی مدیر تولید و حسین درزی مجری ویژه برنامه کارنامه، عروسک امان الله خان نیز حضور داشت و با عروسک گردانی و اجرای طنازانه سجاد اکبری، حال و هوایی مفرح را به این دیدار دوستانه بخشید.

دومین کنگره ملی سربداران به زودی با حضور یک یا دو تن از وزرای دولت در باشتین و سبزوار خاستگاه و پایتخت سربداران برگزار خواهد شد. 

 

 

 

 

 

 

 

 

دو وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برای حضور در دومین کنگره ملی سربداران در سبزوار پایتخت این نهضت اعلام آمادگی کرده اند.

به گزارش امید سبزوار، علی اصغر عنابستانی نماینده مردم سبزوار بزرگ در مجلس شورای اسلامی گفته است، عزت الله ضرغامی و محمد مهدی اسماعیلی هر دو در تاریخ 25 آبان برای شرکت در همایش سربداران به غرب خراسان سفر می کنند که این موضوع نشان دهنده اهمیت این برنامه است.

قیام سربداران سبزوار از آن جهت حائز اهمیت است که توانست اولین حکومت دموکراتیک شیعه 12 امامی جهان را با روشی غیرموروثی که امرای آن توسط شورایی از بزرگان سربدار انتخاب می شدند را در ایران پایه ریزی کند.

همچنین سربداران که پایتخت خود را در شهر سبزوار قرار داده بودند توانستند پس از یکصد سال از سلطه مغولان بر ایران برای اولین بار بخش هایی از خاک ایران را آزاد کنند و بنابراین به نمادهای غیرت ملی و آزادگی و شجاعت ایرانیان نیز تبدیل شدند.

گفتنی است دومین کنگره ملی سربداران قرار است در دو بخش علمی در دانشگاه حکیم سبزواری و بخش آیینی در شهرستان داورزن در اواخر آبان ماه جاری برگزار شود.

دبیراجرایی دومین کنگره ملی سربداران در دانشگاه حکیم سبزواری از ارسال 42 مقاله علمی از سراسر کشور به دبیرخانه دومین کنگره ملی سربداران در دانشگاه حکیم سبزواری خبر داد.

دکتر یعقوب تابش در گفتگو با  امید سبزوار افزود: از تعداد 42 مقاله ارسال شده، 25 مقاله پذیرفته شده و چکیده آن ها در سایت و نشریه ویژه کنگره منتشر خواهد شد.

این عضو هیئت علمی گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی دانشگاه حکیم سبزواری همچنین گفت: غیر از بخش مقالات علمی، سعی داریم در جریان این کنگره به انتشار یک کتاب از دکتر فرشته کوشکی نیز بپردازیم که طی پژوهشی به بررسی تأثیر آموزه های اهل بیت بر زندگی اجتماعی مردم سبزوار تا قرن نهم هجری پرداخته و کاملا با محورهای بخش علمی این کنگره مطابقت دارد.

وی همچنین گفت: دبیر کمیته علمی این همایش دکتر محسن الویری مدیرگروه تاریخ دانشگاه باقرالعلوم (ع) است که در کنگره قبلی سربداران در سال 1394 به ارائه مقاله و سخنرانی پرداخته بود.

دکتر تابش همچنین گفت: برای رسمیت و اعتبار بیشتر این کنگره، کمیته علمی سعی کرد از وزارت علوم کد ISC دریافت کند که خوشبختانه این کد پس از طی فرآیندهای لازم و ارسال مدارک مورد نیاز اخذ شد و بنابراین برای مقالات پذیرفته شده در این همایش از جانب وزارت علوم امتیاز علمی تعلق خواهد گرفت.

گفتنی است دومین کنگره ملی سربداران قرار است پاییز امسال در دو بخش علمی در دانشگاه حکیم سبزواری و بخش آیینی در شهرستان داورزن برگزار شود.