امیدسبزوار

بیهقی خوانی در شهر قابوس‌ بن وشمگیر آغاز شد

گلستان- داستان‌نویس و نمایشنامه‌نویس گنبدی گفت: جلسات خوانش گروهی تاریخ بیهقی در شهرستان گنبدکاووس برای عموم علاقه‌مندان آغاز شد.

ابوالفضل رضا قوچانی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در گنبدکاووس، گفت: از شامگاه سه‌شنبه ۹ آبان ماه جلسات جمع خوانی تاریخ بیهقی اثر معروف و ماندگار ابوالفضل بیهقی نویسنده و تاریخ‌نگار ایرانی با حضور علاقه‌مندان به متون کهن در نگارخانه پارک شهر گنبدکاووس آغاز شد.

وی درباره هدف از برپایی این نشست که مقرر است هفته‌ای یک‌بار به مدت ۲ ساعت برگزار شود، افزود: بنا داریم در یک بازه زمانی مشخص ضمن خوانش این کتاب ارزشمند، درباره مؤلف، علت تألیف و موقعیت اجتماعی، سیاسی و فرهنگی زمانه تألیف کتاب به بحث و تبادل‌نظر بنشینیم.

قوچانی سپس با اشاره به اینکه در ۲ سال گذشته کتاب قابوس‌نامه اثر عنصرالمعالی کیکاووس بن اسکندر زیاری که شامل ۴۴ فصل و از آثار ادبیات تعلیمی است را جمع خوانی و تجزیه‌وتحلیل و به اتمام رساندیم، گفت: تمرکز جمع ما خوانش متون ادبی و داستانی کهن است و بنا داریم پس از اتمام تاریخ بیهقی به سراغ گلستان سعدی برویم.

ابوالفضل رضا قوچانی افزود: در ادامه راه به دنبال تأسیس بنیاد قابوس‌نامه هستیم تا در کنار دیگر علاقه‌مندان به فرهنگ و ادب کهن خصوصاً به چهره‌ای چون عنصرالمعالی خالق قابوس‌نامه، بیشتر از گذشته فرهنگ و ادب کهن دیار گنبدکاووس را معرفی کنیم.

به گزارش ایبنا، تاریخ بیهقی یا تاریخ مسعودی کتابی نوشته ابوالفضل محمد بن حسین بیهقی است که موضوع اصلی آن تاریخ پادشاهی مسعود غزنوی و دودمان غزنوی است.

ابوالفضل محمد بن حسین بیهقی متولد ۳۸۵ هجری قمری در حارث‌آباد بیهق (سبزوار کنونی) است و در ۴۷۰ هجری قمری در غزنین درگذشته است. او مورخ و نویسنده ایرانی در دربار غزنوی بود و در کتابش توانست بخش مهمی از تاریخ ایران را حفظ کند.

سریال صوتی قصه های شیرین ایرانی، که با صدای شماری از برجسته ترین هنرمندان عرصه دوبله ایران تهیه شده، اولین فصل خود را به تاریخ بیهقی اختصاص داده است.

این سریال توسط نشر سماوا در سال 1400 ساخته شده و شامل 8 داستان از تاریخ بیهقی شامل «آمدن حسن میمندی به بلخ و پذیرفتن وزارت»، «داستان بر دار کردن حسنک وزیر»، «پس گرفتن هدیه‌ها و انعام‌ها»، «داستان خواجه بوالمظفر برغشی»، «داستان هارون الرشید و یحیی برمکی»، «مرگ خواجه احمد میمندی»، «داستان عمرولیث و شکیبایی او برمرگ برادرش» و سرانجام «داستان علی قهندزی و گرفتاری او» است.

در این کتاب صوتی هنرمندانی نظیر نرگس فولادوند، مریم معینیان، اردشیر منظم، بیوک میرزایی، مهدی طهماسبی، شاهین ملک زاده، مجید تیزرو، رضا صفری دریایی، مهدی بازدار و مهران پوراعظمی به ایفای نقش پرداخته اند که بعضی از آن ها نظیر بیوک میرزایی از چهره های شناخته شده تلویزیون، رادیو و سینمای ایران هستند. 

سناریوی این سریال صوتی به قلم مژگان شیخی از نویسندگان صاحب‌نام در ادبیات کودک و نوجوان ایران، به گونه ای نوشته شده که مطالب کتاب تاریخ بیهقی برای فهم مخاطب کودک و نوجوان آسان شود.

این کتاب صوتی به قیمت 28 هزارتومان از وبسایت های فیدیبو و طاقچه و سایر وبسایت های معتبر فروش کتاب،  قابل دسترسی و خریداری است. 

گفتنی است، تاریخ بیهقی اثر ارزشمند ابوالفضل بیهقی، از مورخین و نویسندگان بزرگ و از نامدارترین مشاهیر ایرانی است که در روستای حارث آباد سبزوار در غرب خراسان متولد شده و در دربار غزنویان در قرن چهارم و پنجم هجری قمری خدمت می‌کرد است. روایت‌های او از تاریخ بسیار جذاب و داستانی است. 

در سال های اخیر در ایران روز اول آبان به عنوان روز ملی بزرگداشت ابوالفضل بیهقی در فهرست مناسبت های تقویم رسمی کشور درج شده است.

خرید کتاب صوتی قصه های شیرین ایرانی فصل اول تاریخ بیهقی از طاقچه (کلیک کنید)

خرید کتاب صوتی قصه های شیرین ایرانی فصل اول تاریخ بیهقی از فیدیبو (کلیک کنید)

دبیر سیزدهمین همایش بین المللی بزرگداشت اول آبان روز ملی ابوالفضل بیهقی با اعلام ریز برنامه های این همایش، از حضور نثرپژوهانی از کشورهای پاکستان، ارمنستان، عراق، اقلیم کردستان عراق و افغانستان در این رویداد خبر داد.

دکتر مهیار علوی مقدم در این رابطه گفت: همایش علمی بزرگداشت بیهقی با عنوان فرعی بازشناخت پیوند نثر فارسی و هویت ملی طی دو روز در اول و دوم آبان ماه به میزبانی دانشگاه  حکیم سبزواری برگزار می شود.

وی افزود: در طی دو روز برپایی این همایش 7 کارگاه پژوهشی و 4 نشست توسط نثرپژوهانی از ایران، پاکستان، ارمنستان، عراق و افغانستان و نیز 20 سخنرانی مرتبط با موضوع همایش در سبزوار و دانشگاه حکیم سبزواری برگزار خواهد شد.

علوی مقدم همچنین از افتتاح موزه نثر فارسی برای اولین بار در ایران و جهان در سبزوار خبر داد که به عنوان یکی از برنامه های جانبی همایش بزرگداشت اول آبان روز ملی بیهقی اتفاق خواهد افتاد.

وی ضمن اعلام حضور دکتر قطب الدین صادقی و دکتر میثم زندی از کارگردانان و نویسندگان برجسته تئاتر کشور برای پاسداشت اول آبان روز بیهقی، گفت: به واسطه حضور این هنرمندان نامدار در عرصه هنرهای نمایشی ایران، چند نمایش خیابانی در سطح شهر سبزوار با موضوعیت تاریخ بیهقی نیز برگزار خواهد شد.

گفتنی است ابوالفضل بیهقی، مورخ و ادیب برجسته ایرانی است که اگرچه در روستای حارث آباد سبزوار متولد شد اما به واسطه سالها زندگی او در غزنی افغانستان پایتخت حکومت غزنویان، امروز جزء مشاهیر بزرگ افغانستان نیز محسوب می شود. وی همچنین به واسط تاریخ نگاری دقیق و نیز نثر استوار و ارزشمندی که در نگارش کتاب جامع التواریخ داشته از بزرگان حوزه تاریخ نگاری و نیز از بزرگترین مشاهیر ادبیات فارسی در جهان شناخته می شود.

لازم به توضیح است جامع التواریخ یکی از اسامی کتاب تاریخ بیهقی است. این کتاب به نام های دیگری از جمله تاریخ ناصری و تاریخ مسعودی نیز شناخته می شود. 

همشهریان بیهقی در سبزوار و روستای حارث آباد سالهاست که یکم آبان را به  عنوان روز بزرگداشت بیهقی جشن می گیرند واز سال 1400 این مناسبت با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسماً وارد تقویم ملی ایران شد.

مرکز فرهنگی هنری صبا  از قدیمی ترین و باسابقه ترین مراکز فرهنگی تولید فیلم های انیمیشن در ایران است که تا کنون تولیدات زیادی از این مرکز در صدا و سیمای ایران پخش شده است. یکی از انیمیشن های زیبایی که توسط این مرکز برای مخاطبان کودک و نوجوان ساخته شده است، انیمیشن معرفی خواجه ابوالفضل بیهقی مورخ و ادیب برجسته ایرانی ملقب به پدر نثر فارسی است. 

در بخشی از این انیمیشن آمده است:

اگر دانته شاعر ایتالیایی قرن 14 میلادی، فرانسیس بیکن و شکسپیر انگلیسی ادبای قرون 16 و 17 با آثار ادبی خود تأثیری بزرگ بر تربیت و رفتار آدمیان پس از خود بر جای گذاشته اند، بیهقی نیز در این اثر ادبی با شرح مسائل اخلاقی که در آن زمان دچار زوال شده بود، تأثیری فراتر از یک شاهکار ادبی در فرهنگ ایران برجای گذاشت.

گفتنی است، انیمیشن معرفی بیهقی که حدوداً 12 دقیقه است اگرچه بعضی کمبودها و ضعف ها در معرفی دقیق شخصیت بیهقی به چشم می خورد، اما در عین حال به خاطر استفاده از زبان و ساختاری کودکانه به خوبی می تواند با مخاطب کودک و نوجوان ارتباط برقرار کند.

یکی از نقطه ضعف های این اثر انیمیشنی این است که در کل مدت زمان 12 دقیقه ای آن حتی یک مرتبه هم به نام سبزوار به عنوان شهری که بیهقی در یکی از روستاهای نزدیک به آن دیده به جهان گشوده، اشاره نشده است. با اینحال نام روستای حارث آباد دو مرتبه در این انیمیشن آورده شده و  همچنین به نیشابور که از شهرهای مهم خراسان در آن زمان بوده است، اشاراتی شده است.

به هرحال بر هیچکس پوشیده نیست که بیهقی از نامدارترین مشاهیر سبزوار بزرگ در غرب خراسان است و مردمان فرهنگ دوست سبزوار به وجود بزرگان خردمند و اهل قلمی چون او افتخار می کنند.

گفتنی است در تقویم ملی ایران اول آبان به عنوان روز بزرگداشت ابوالفضل بیهقی درج شده است و مردمان سبزوار و حارث آباد همه ساله این مناسبت مهم فرهنگی را با برپایی آیین هایی جشن می گیرند.

امید می رود با تولید بیشتر چنین آثاری زمینه آشنایی هر چه بیشتر کودکان و نوجوانان این مرز و بوم با بزرگان و نامداران فرهنگی و ملی خود فراهم آید.

در لینک زیر می توانید انیمیشن معرفی ابوالفضل بیهقی با زبانی کودکانه ویژه گروه سنی کودک و نوجوان را که در سال 1386 در مرکز فرهنگی هنری صبا تولید شده است را، مشاهده کنید:

انمیشین معرفی ابوالفضل بیهقی (کلیک کنید)

پوستر سیزدهمین همایش بزرگداشت اول آبان روز ملی خواجه ابوالفضل بیهقی پدر نثر فارسی

ابوالفضل بیهقی زاده روستای حارث آباد سبزوار و یکی از بلندآوازه ترین مشاهیر مورد احترام فارسی زبانان جهان به ویژه در ایران و افغانستان است. 

صاحبنظران کتاب تاریخ بیهقی را در نثر فارسی، همسنگ با شاهنامه فردوسی در نظم (شعر) می دانند.