امیدسبزوار

تصور کنید به مسافران سبزوار می گویید این شهر محل رزمگاه رستم و سهراب بوده و آرامگاه اسطوره ای سهراب قهرمان جوان شاهنامه اکنون در این شهر قرار دارد. به  احتمال زیاد آن ها مشتاق می شوند که از محل بازدید کنند. بالاخره شاهنامه کتاب بزرگی است که شهرت جهانی دارد و در میان همه داستان های شاهنامه ، رزم رستم و سهراب چیز دیگری است و قطعا محل وقوع این داستان و آرامگاه یکی از قهرمانان آن، می تواند در خیلی از شاهنامه پژوهان، ادبیات دوستان، علاقه مندان داستان های تاریخی و حتی بسیاری از مردم عادی انگیزه مهمی برای بازدید ایجاد کند.

حالا به عنوان یک سبزواری با افتخار دست این مسافران را می گیری و میاوری به باغ ملی سبزوار تا لوکیشن یکی از مهمترین داستان های شاهنامه فردوسی را نشانش دهی. او حتما در ذهن خود محدوده ای وسیع و با عظمت با چشم اندازهایی زیبا و  المان هایی متعدد را تصور میکند که به بازنمایی داستان ها و قهرمان های شاهنامه میپردازند. اما درعمل فقط یک قبر محقر آجری و سیمانی را در انتهای محوطه باغ ملی میبیند که در محاصره پارکینگ اتومبیل های کارمندان شهرداری گرفتار شده است!

چنین غفلتی، چقدر برای این شهر و مسئولان و مردمش زشت و گران تمام خواهد شد؟! این وضعیت فعلی آرامگاه اسطوره ای سهراب در سبزوار است. اما ظاهرا قرار است وضع از این هم اسف بارتر بشود.

پارکینگ فعلی یک پارکینگ مسطح زمینی است. اما ظاهرا برخی شورائیان و مدیران شهرداری تصمیم دارند در نزدیکی همان محل یک پارکینگ طبقاتی بسازند. حالا شاید در کنار آن پارکینگ طبقاتی یک چیزکی هم به عنوان المان برای آرامگاه سهراب درست کنند. اما مسافران و گردشگران سبزوار در عمل چه چیز را خواهند دید؟ اگر بخواهند در کنار این المان برای ثبت خاطره عکس یادگاری بگیرند در پس زمینه عکس ها و فیلم هایشان چه چیزی ثبت می شود؟ یک پارکینگ طبقاتی سرد و بی روح لابد پر از اتومبیل های به درد نخوری که این روزها مورد استفاده بیشتر ما ایرانیان است! حال آنکه در سال های قبل همه  این محیط برای پروژه احیای آرامگاه سهراب و رزمگاه رستم وسهراب در نظر گرفته شده بود.

خواهش دغدغه مندان فرهنگی سبزوار این است که در روزگاری که در همه دنیا از اندک ترین چیزها، برای خلق زیبایی ها و هویت بخشی به شهر و کشور خود و جذب گردشگر استفاده میکنند، لطفا شهرداران و شورائیان و همه مسئولان اجرایی، در شهر عظیم الشأن تاریخی و فرهنگی سبزوار بزرگتر و آینده نگرانه تر فکر کنند و اگر همت انجام کارهای بزرگ را ندارند، حداقل زمینه انجام این کارها را برای آیندگان نیز از بین نبرند!

ساختمان فعلی شهرداری به موزه نقالی و تاریخ پهلوانی ایران اختصاص یابد.

یک شاهنامه پژوه و هنرمند سبزواری در واکنش به خبر احتمال تغییر کاربری پروژه احیای آرامگاه اسطوره ای سهراب در باغ ملی سبزوار به پارکنیگ، گفت: اگر شورا، شهرداری و سایر دستگاه های مسئول در سبزوار، میخواهند فکر چاره ای اساسی برای ترافیک نواحی مرکزی شهر بکنند و مشکل عدم وجود پارکینگ را برطرف نمایند، بهتر است به جای تغییر کاربری یک پروژه فرهنگی و گردشگری به پارکینگ، به فکر انتقال ادارات و ارگان هایی نظیر شهرداری از مرکز شهر به نقاط دیگر باشند. به این ترتیب بخش مهمی از ترافیک مرکز شهر سبزوار که حاصل رفت و آمد روزانه کارمندان و مراجعان این دستگاه هاست، کاسته خواهد شد.

ابوالفضل طبسی در این رابطه گفت: شهرداری سبزوار بالاخره دیر یا زود مجبور به انتقال از این مکان خواهد شد، همانطور که دادگستری سبزوار نیز از مرکز شهر جا به جا شد و به مسیر توحید شهر که برای سایت اداری شهرستان در نظر گرفته شده رفت، شهرداری و دیگر ارگان ها نیز ناچار به رفتن خواهند بود، پس بهتر است از چنین ایده های عجولانه ای صرف نظر کنند و اجازه بدهند مکانی که برای اجرای پروژه های فرهنگی و گردشگری در مرکز شهر سبزوار در نظر گرفته شده است، به همان پروژه اختصاص یابد که قطعا آورده های فرهنگی، هویتی و حتی مالی خیلی بیشتری برای شهر خواهد داشت.

وی پیشنهاد داد: در صورتی که شهرداری سبزوار از این مکان جابه جا شود، ساختمان فعلی شهرداری را می توان به خانه نقالی و شاهنامه خوانی یا موزه تاریخ پهلوانی ایران یا حتی با توجه به اینکه این شهر زادگاه ادیبان ناموری بوده به پژوهشکده ادبیات کهن تبدیل کرد و نیز با ایجاد المان و محوطه سازی مناسب، می توان مکان آرامگاه اسطوره ای سهراب را به مرکزی برای برپایی و بازنمایی سایر داستان های زیبای شاهنامه از جمله رزم رستم و اسفندیار یا رستم و اشکبوس و ... اختصاص داد و در مناسبت های مختلف نمایشگاه ها و جشنواره هایی با رویکرد گردشگری ادبی و با محوریت شاهنامه را در این محل برگزار نمود.

طبسی همچنین گفت: امروز بسیاری از جوانان ما به دلیل بیگانه شدن با فرهنگ و تاریخ غنی خود، به اسطوره ها، افسانه ها، قهرمانان و جاذبه های فرهنگ غرب علاقه مند می شوند، حال آنکه اگر بدانند ما خودمان مشابه آن و حتی بهتر از آن را در کشورمان داریم، به افزایش خودباوری و دلبستگی بیشترشان به فرهنگ و ملت خود منجر خواهد شد.

وی تأکید کرد البته وظیفه حفظ و احیای پروژه فرهنگی و گردشگری رزمگاه رستم و سهراب و آرامگاه اسطوره ای سهراب در سبزوار فقط به عهده شهرداری و شورای شهر نیست و نهادهای دیگری نظیر اداره میراث فرهنگی، اداره فرهنگ و ارشاد، انجمن حفظ آثار و مفاخر و کلیه موسسات و سمن های فرهنگی شهر، استان و کشور هم باید در این زمینه ایفای نقش کنند و ما نیز به عنوان شاهنامه پژوه و علاقمند به ادبیات کهن نیز باید همپای مسئولین زیربط برای حفظ بخش مهمی از تاریخ شفاهی شهرمان اهتمام ورزیم و تا حصول نتیجه در کنار هم باشیم.

انتشار خبر تصمیم شورا و شهرداری سبزوار مبنی بر ساخت پارکینگ در محلی که برای احیای رزمگاه رستم و سهراب و آرامگاه اسطوره ای سهراب جوان در انتهای باغ ملی این شهر در نظر گرفته شده بود، بسیاری از فعالان فرهنگی و میراث دوستان غرب خراسان را نگران کرده و آن ها را برای حفظ و احیای این اثر به تکاپو انداخته است.

در همین رابطه گروه تاریخ و باستانی شناسی سبزوار طی نامه ای به رئیس شورای شهر نسبت به حفاظت و ضرورت احیای این اثر تاکید و درخواست جدی کرده است.

در بخش هایی از این نامه آمده است:

نبردگاه رستم و سهراب به عنوان کانونی که میتواند پتانسیل بالقوه توریسم و گردشگری سبزوار را به فعلیت رسانیده و جایگاه و نقش سرزمینی این خطه را در رشد و اعتلای حوزه فرهنگی و اجتماعی رونق بخشد، بیش از هر زمان دیگر نیازمند نگرش نو در تبدیل امکانهای ناشناخته به فرصتهای آشکار میباشد.

علاوه بر این نسل جوان و نو ایران امروز که درگیر تهاجم اطلاعات و داده های دنیای جدید هست فراتر از نسلهای گذشته ، نیازمند شناخت و ارتقاء غیرت دینی و ملی و همچنین استغنای پیشینه خود جهت بی نیازی از بیگانگان میباشد و از این رو لزوم محوطه سازی میدان مبارزه رستم و سهراب به نحوی که معرف برند بین المللی سبزوار باشد بسیار محسوس به نظر میرسد.

میدان دژ سپید یا رزمگاه رستم و سهراب در چشم انداز نهانی خود میتواند میزبان مراسم و نهادها و برنامه های فرهنگی ارزشمندی همچون نقالی خوانی، مسابقات پهلوانی، شاهنامه خوانی، ورزشهای زورخانه ای باشد و در تمامی اعیاد ملی و سوگهای دینی و شیعی مورد کاربرد قرار گیرد.

به هر تقدیر با توجه به برخی شنیده ها مبنی بر احداث پارکینگ در جنب این مجموعه کهن و باستانی، لذا ضمن اظهار تاسف و مخالفت با چنین ایده ای که نشأت گرفته از عدم آگاهی طراحان موضوع بوده و از آنجائی که در سایر ملل جهان چنین اثری میتواند حتی معرف سابقه تمدنی یک کشور باشد و این گونه آثار نزد دیگران همواره با دیدگاه مبتنی بر وسعت بخشی و بازگشانی و سهولت دسترسی مورد استقبال قرار می گیرد، لذا استدعا دارد تا ضمن مخالفت جدی و صریح خود با چنین ایده ای، تمهیدات مقتضی را به منظور اجرای عملیات محوطه سازی اثر فوق که طراحی آن توسط اساتید معماری دانشگاه حکیم سبزواری انجام گردیده را به منصه ظهور رسانیده تا انشاء الله آیندگان این بر و بوم از اقدام ارزشمند آن شورا به نیکی یاد نمایند..

گروه تاریخ و باستان شناسی سبزوار

عکس های این پست مربوط به یک تور سبزوارگردی در سال 1392 است.