نگاهی به زندگی خاص طایفه غرشمارهای سبزوار در کوچه غربت ها(1)

قسمت اول
امید برومندی / رسانه امید سبزوار
اگر در خیابان تاریخی بیهق سبزوار قدم بزنید در ضلع جنوب غرب تقاطع این خیابان با خیابان اسرار که به چهارراه بیهق معروف است، محله ای را خواهید دید که همه چیز آن از بافت اجتماعی مردمش گرفته تا لهجه گفتاریشان، تا ساختمان ها و سبک زندگی و شغل مردان که عمدتا مبتنی بر کارهای یدی با ابزارهای ساده و ابتدایی است و نیز پوشش و آرایش بانوانش تفاوت های چشمگیری با بقیه مناطق سبزوار دارد. محله ای که با ورود به آن انگار وارد شهر دیگری در داخل یک شهر بزرگتر شده اید.
به گزارش رسانه امید سبزوار اینجا جایی نیست جز کوی گلستان. اهالی این محل آشنایانی غریبه و غریبگانی آشنا در قلب دیار سربدارانند. مردمانی خونگرم، با معرفت و با صفا که هر چند از آن ها با نام طایفه غربت یا غرشمار و به عنوان بخشی از کولی های خراسان که در سبزوار و نیشابور و تربت و چند شهر دیگر ساکن شده اند یاد می شود، اما به واقع سابقه سکونت آنان در این شهر، شاید از بسیاری سبزواری های دیگر که در چند دهه اخیر همزمان با رشد پدیده شهرنشینی در ایران از روستاها به سبزوار مهاجرت کرده اند، بیشتر باشد و بنابراین چندان هم غریبه نیستند.
اهالی این قوم که برخی از آن ها خود را مهاجرانی از هند و برخی دیگر مهاجرانی از عرب های اهواز و عراق می دانند، اکنون چند صد سال است که در مرکز شهر سبزوار سکونت دارند، اما همواره دیواری نامرئی بین خود و دیگر مردمان سبزوار کشیده اند و حتی از ازدواج با غیرخودی ها پرهیز کرده اند و در نتیجه به عنوان یک خرده اجتماع کوچک با نشانه های هویتی بارزی باقی مانده اند.
این موضوع از برخی جهات مثبت تلقی می شود زیرا جنبه هایی نوستالوژیک و جذاب از نظر گردشگران بیرونی را به این محل بخشیده است، اما از برخی جهات دیگر باعث شده آنها در یک حالت انزوا و بیگانگی با دیگر اهالی سبزوار قرار بگیرند و به محرومیت هایی دچار شوند. البته در سالهای اخیر ورود تکنولوژی های جدید زندگی این قوم را نیز نسبت به گذشته دستخوش تغییرات جدی کرده و همچنین مراودات و آمیختگی های آنان با دیگر مردمان سبزوار افزایش پیدا کرده است… ادامه در قسمت بعدی…